Rodzina 500+

Program Rodzina 500 plus to 500 zł miesięcznie na drugie i kolejne dziecko niezależnie od dochodu. Rodziny o niskich dochodach otrzymają wsparcie także dla pierwszego lub jedynego dziecka przy spełnieniu kryterium przeciętnego miesięcznego dochodu 800 zł netto lub 1200 zł w przypadku wychowywania w rodzinie dziecka niepełnosprawnego. To nawet 6 000 zł netto rocznego wsparcia dla dziecka.

Świadczenie 500 zł to wsparcie długofalowe. Kto otrzyma świadczenie?
Program Rodzina 500 plus to systemowe wsparcie polskich rodzin. Świadczenie wychowawcze w ramach Programu Rodzina 500 plus mogą otrzymać rodzice oraz opiekunowie dzieci do 18. roku życia. Rodzina z dwojgiem niepełnoletnich dzieci będzie mogła otrzymać 500 zł na drugie i kolejne dziecko niezależnie od dochodu. W przypadku rodzin z dochodem poniżej 800 zł netto na osobę wsparcie otrzyma rodzina także na pierwsze lub jedyne dziecko w wieku do ukończenia 18 r. życia.
Dla rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym kryterium dochodowe jest wyższe i wynosi 1200 zł netto. Dodatkowe wsparcie w wysokości 500 zł otrzymają także rodziny zastępcze oraz rodzinne domy dziecka na każde dziecko, na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

Czy każda rodzina otrzyma wsparcie?
Świadczenie przysługuje rodzinie bez względu na stan cywilny rodziców. Otrzymają je zatem zarówno rodziny, w których rodzice są w związku małżeńskim, rodzice pozostający w nieformalnych związkach, jak i rodziny niepełne, choć w tym przypadku do uzyskania prawa do świadczenia wychowawczego koniecznym jest, aby na dane dziecko zostały ustalone alimenty od drugiego rodzica, chyba że z przyczyn obiektywnych jest niemożliwe gdyż np. drugi z rodziców nie żyje, ojciec dziecka jest nieznany W przypadku rodziców rozwiedzionych wsparcie otrzyma ten rodzic, który faktycznie sprawuje opiekę nad dzieckiem.

Co w przypadku rodzin patchworkowych?
Jeżeli partnerzy żyją w związku nieformalnym i mają dzieci z poprzednich związków, które z nimi zamieszkują oraz wychowują co najmniej jedno wspólne dziecko, to wówczas świadczenie wychowawcze na pierwsze dziecko jest uzależnione od kryterium dochodowego, a na pozostałe dzieci bez względu na dochód. Dziecko do 25. r. ż., które pozostaje na utrzymaniu rodziców i wspólnie z nimi zamieszkuje, jest uwzględniane przy obliczaniu dochodu na osobę w rodzinie. Dzięki temu jego młodszy brat lub siostra może nadal otrzymywać wsparcie, jeśli dochód na osobę nie przekroczy 800 zł (1200 zł w przypadku wychowywania w rodzinie dziecka niepełnosprawnego).

Kto będzie wypłacał świadczenie?
Świadczenie wychowawcze jest realizowane w gminach. Wybór optymalnych rozwiązań organizacyjnych w gminach, które zapewnią prawidłową i terminową realizację świadczenia wychowawczego, należy do wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Analogicznie do funkcjonujących od wielu lat rozwiązań organizacyjnych dotyczących świadczeń rodzinnych, świadczenie wychowawcze może być realizowane w danej gminie, zarówno w urzędzie gminy/miasta lub w wyodrębnionej komórce organizacyjnej w ośrodku pomocy społecznej, jak i innej jednostce organizacyjnej w danej gminie np. w funkcjonujących już w wielu miastach w Polsce specjalnych centrach utworzonych do realizacji świadczeń socjalnych.

Jak załatwić formalności?
Wniosek o świadczenie wychowawcze składa się raz w roku. Można to zrobić przez internet, tj. za pośrednictwem: ministerialnej Platformy Usługowo - Informacyjnej „Emp@tia”, systemów teleinformatycznych banków krajowych, PUE ZUS oraz ePUAP, lub osobiście w gminie. Osoby ubiegające się o wsparcie na pierwsze dziecko, powinny udokumentować sytuację dochodową dołączając do wniosku odpowiednie dokumenty, np: oświadczenie o dochodach nieopodatkowanych, dokumenty potwierdzające uzyskanie/utratę dochodu. Jeśli rodzina ubiega się o świadczenie wyłącznie na drugie i kolejne dzieci, nie jest konieczne dokumentowanie sytuacji dochodowej.

Jedynie świadczenie na pierwsze dziecko jest uzależnione od kryterium dochodowego i w takim przypadku co roku trzeba potwierdzić fakt nieprzekroczenia tego progu. We wniosku trzeba podać co do zasady dane rodzica wnioskującego o świadczenie, dane drugiego z rodziców oraz dane dzieci wraz z dodatkowymi dokumentami, w tym oświadczeniami jeśli takie będą w indywidualnej sprawie niezbędne. Jednocześnie gmina sama pozyskuje podstawowe dane o dochodach opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób fizycznych, więc nie trzeba dołączać tych informacji. Świadczenie wychowawcze, tak jak wszystkie świadczenia rodzinne, będzie wypłacane w sposób dogodny dla rodziców, czyli przede wszystkim przelewem na wskazane we wniosku konto.

Kiedy będzie można składać wnioski?
Wnioski o świadczenie wychowawcze na kolejny okres, trwający od 1 października 2017 r. do 30 września 2018 r., można składać od 1 sierpnia 2017 r. Jeśli osoba złoży kompletny i prawidłowo wypełniony wniosek o świadczenie wychowawcze na kolejny okres w terminie do 31 sierpnia, przyznanie świadczenia wychowawczego oraz wypłata przyznanego świadczenia za miesiąc październik nastąpi do 31 października tego roku.

W przypadku gdy osoba złoży wniosek wraz z wymaganymi dokumentami w okresie od 1 września do 31 września danego roku, ustalenie prawa oraz wypłata przyznanego świadczenia za miesiąc październik i listopad nastąpi nie później niż do 30 listopada tego roku.

W przypadku gdy osoba ubiegająca się o świadczenie wychowawcze złoży wniosek wraz z wymaganymi dokumentami w okresie od 1 października do 31 października danego roku, ustalenie oraz wypłata przyznanego świadczenia za miesiąc październik, listopad i grudzień nastąpi nie później niż do dnia 31 grudnia tego roku.

Analogiczny mechanizm będzie obowiązywał w kolejnych miesiącach, tj.:
w przypadku złożenia kompletnego wniosku w listopadzie, przyznanie świadczenia następuje za miesiące od listopada, a wypłata przyznanego świadczenia nastąpi najpóźniej do dnia 31 stycznia,
w przypadku złożenia kompletnego wniosku w grudniu, przyznanie świadczenia następuje za miesiące od grudnia, a wypłata przyznanego świadczenia nastąpi najpóźniej do końca lutego,
w przypadku złożenia kompletnego wniosku w styczniu, przyznanie świadczenia następuje za miesiące od stycznia, a wypłata przyznanego świadczenia również nastąpi najpóźniej do końca lutego,
wnioski składane od lutego będą podlegać rozpatrzeniu na bieżąco.

W przypadku złożenia wniosku na nowy okres zasiłkowy w kolejnych miesiącach, świadczenie będzie przyznawane od miesiąca, w którym rodzic złoży wniosek, a wypłaty przyznanego świadczenia realizowane będą co miesiąc na bieżąco.

Rodzina z dzieckiem niepełnosprawnym?
W przypadku dziecka niepełnosprawnego kryterium dochodowe na pierwsze dziecko wynosi 1200 zł. Istotne jest, że w składzie rodziny brane są pod uwagę pozostające na utrzymaniu i wspólnie zamieszkujące dzieci do ukończenia 25 roku życia. Dodatkowo, wliczane też są dzieci, które ukończyły 25. rok życia, legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna.

Ile będzie można dostać?
Rodzina z dwojgiem dzieci spełniająca kryterium dochodowe otrzyma miesięcznie 1000 zł. Jeśli jej miesięczne dochody na osobę są wyższe niż 800/1.200 zł netto, otrzyma 500 zł miesięcznie na jedno dziecko, aż do ukończenia przez dziecko 18 r. ż. Rocznie mniej zamożne rodziny z dwojgiem dzieci otrzymają 12 tys. zł. Świadczenie nie jest opodatkowane – rodzice otrzymują 500 zł, od których nie muszą odprowadzać podatku ani żadnych składek. Dotyczy to także rodziców prowadzących działalność gospodarczą.

500 plus a inne świadczenia dla rodzin?
Świadczenie wychowawcze 500 zł nie jest liczone do dochodu przy ustalaniu prawa do świadczeń z innych systemów wsparcia, dotyczy to w szczególności świadczeń z pomocy społecznej, funduszu alimentacyjnego, świadczeń rodzinnych, dodatków mieszkaniowych.

Rodzina 500 plus w UE
Świadczenie wychowawcze nie przysługuje, jeżeli rodzinie przysługuje za granicą świadczenie o podobnym charakterze. Jeśli rodzic przebywa w innym państwie UE. EOG lub Szwajcarii i złoży tam wniosek o świadczenia rodzinne, tamtejszy organ informuje o tym fakcie właściwego marszałka województwa w Polsce. Ten zaś przekazuje te informacje do właściwej gminy. Jest to mechanizm, który od wejścia Polski do UE, tj. od ponad 13 lat funkcjonuje już w systemie świadczeń rodzinnych i eliminuje sytuacje jednoczesnego pobierania świadczeń w więcej niż jednym kraju.

500 plus a zamieszkiwanie za granicą
Podstawowym warunkiem otrzymania świadczenia wychowawczego, zgodnie z zapisem art. 1 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, jest zamieszkiwanie Polsce. Świadczenie wychowawcze nie przysługuje więc rodzicom, którzy nie zamieszkują w Polsce lecz za granicą i bez znaczenia pozostaje np. fakt posiadania obywatelstwa polskiego, czy nawet posiadania formalnego meldunku w Polsce (istotne jest, że w przypadku pobytu za granicą w innym państwie UE, EOG lub Szwajcarii, prawo do świadczenia wychowawczego ustalane jest w oparciu o unijne przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego). Gminne organy właściwe mogą weryfikować warunek zamieszkiwania w Polsce w zewnętrznych bazach danych, np. w bazach danych ubezpieczenia zdrowotnego, a w przypadku wątpliwości co do spełnienia warunku zamieszkiwania w Polsce, gminny organ właściwy będzie mógł wezwać rodzica ubiegającego się lub otrzymującego świadczenie wychowawcze do osobistego stawiennictwa w celu potwierdzenia zamieszkiwania w Polsce.

Więcej informacji na stronie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej

Nowy formularz wniosku obowiązujący od 2017 r.

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł